Câu hỏi: Thưa cha, trong thời gian gần đây con có tham dự một thánh lễ an táng cho người thân. Con cảm thấy hơi bực mình vì bài giảng chú trọng nhiều về Chúa Giêsu và nói rất ít về người đã qua đời. vấn đề con thắc mắc là mục đích lễ an táng không phải là để cử hành cuộc sống của người đã qua đời hay sao?

Trả lời: Câu hỏi này đưa ra một hiện tượng đó là điều mà người thân luôn kỳ vọng trong hầu hết các thánh lễ an táng là làm sao cho thánh lễ trở thành một “cử hành của cuộc sống” hoặc là cách để “chính thức hoá” việc chia tay. Thế nhưng đây không phải là mục đích chính của thánh lễ an táng của giáo hội công giáo.

Chắc chắn, thật đúng để gia đình nghĩ rằng lễ an táng là để cử hành cuộc sống của người thân đã qua đời và tưởng nhớ đến người mà họ yêu mến và nói lời tạm biệt. Đây là việc làm tốt và quan trọng giữa sự đau buồn, mất mát và thương tiếc. Nhưng lễ an táng không chỉ có như vậy. Chúng không phải là những lý do quan trọng nhất để cử hành lễ an táng theo nghi thức Công giáo. Chúng ta có thể đưa ra bốn lý do chính của thánh lễ an táng như sau:

Lý do đầu tiên là thờ phượng và ca tụng Thiên Chúa. Một linh mục mở đầu bài giảng thánh lễ an táng như sau: Chúng ta tụ họp nhau nơi đây chỉ vì một người. Một người mà tất cả chúng ta đều biết đều yêu mến. Một người cũng từng khi bị khinh khi, nhạo báng tuy nhiên cũng là một người có lòng thương xót vĩ đại. Người đó chính là Chúa Giêsu. Nhờ sự sống, chết và phục sinh của Người mà chúng ta có niềm hy vọng, và tin tưởng mà hôm nay chúng ta dâng linh hồn….vào lòng thương xót của Người.

Mới dầu nghe, hầu như ai cũng đều nghĩ vị linh mục đó nói về người đã qua đời. Nhưng ngài biết ai mới thực sự là trung tâm của thánh lễ an táng: Người đó chính là Thiên chúa. Lý do đầu tiên của thánh lễ an táng là thờ phượng và ca tụng Thiên Chúa.

Chắc chắn ai cũng muốn người thân của mình đang ở trong thiên đàng. Tất cả chúng ta đều bị cám dỗ để nói những lời như, “linh hồn Maria đang ở trên Thiên đàng…” Mặc dầu cám dỗ của việc an ủi giả tạo này rất mạnh, nhưng thực sự không ai trong chúng ta có thể chắc chắn về điều đó! Chúng ta có thể có rất nhiều điều tốt để nói về một ai đó, nhưng rất thường chúng ta không biết gì về tình trạng linh hồn của họ. Vì thế, trong khi hướng về người đã qua đời chúng ta cũng phải kết hiệp với Chúa Giêsu.

Thánh lễ an táng, giống như mọi nghi thức công giáo khác mà chúng ta làm, là hướng về Chúa Giêsu. Chúng ta sẽ có thể rõ ràng hơn về điều này nếu chúng ta nới rộng ý nghĩa qua việc cử hành những bí tích khác.

Bí Tích Rửa Tội không phải chỉ là vấn đề của người được rửa tội nhưng nó còn có nghĩa là cách mà Chúa Giêsu đang làm cho người đó trở thành một tạo vật mới.

Rước lễ lần đầu không chỉ là việc một người đứng lên nhận lấy Mình Thánh Chúa nhưng là cách mà Chúa Giêsu nuôi dưỡng họ bằng chính Mình và Máu của Người.

Bí Tích Thêm Sức không chỉ là việc của một cá nhân “bước thêm một bước,” nhưng nó còn là cách mà chúa Giêsu sai đi và ban Chúa Thánh Thần cho họ.

Mục đích thứ hai của thánh lễ an táng là tạ ơn Chúa vì lòng thương xót vô biên của Người. Chúng ta tham dự thánh lễ an táng là để tạ ơn Chúa vì lòng thương xót vô biên mà Người đã ban cho người đang nằm trong quan tài đó, người mà chúng ta đang cầu nguyện.

Thứ ba, chúng ta được mời gọi để công bố và canh tân đức tin của chúng ta trong Chúa Kitô. Bất cứ khi nào chúng ta cử hành hy tế thánh lễ là chúng ta “công bố sự chết và sống lại của Chúa Kitô cho đến khi Người lại đến.” Đây là mục đích cao cả của phụng vụ an táng. Chúng ta tuyên xưng Chúa Giêsu, Đấng đã chiến thắng sự chết bằng chính cái chết và phục sinh của Người, và chúng ta đối mới cuộc sống của mình qua sự tham dự trong mầu nhiệm vĩ đại đó.

Cuối cùng và trên tất cả, lý do chính yếu chúng ta cử hành Bí tích thánh thể cho người qua đời bởi vì thánh lễ an táng là để cầu nguyện cho họ. Thánh lễ là lời cầu nguyện mạnh mẽ và sống động nhất mà Chúa ban cho chúng ta. Khi một người qua đời, trừ khi họ chọn để xuống hoả ngục, thì hầu như ai cũng cần để được thanh luyện trước khi vào thiên đàng. Sự thanh luyện này có thể rất khó khăn và đau đớn. Qua Thánh lễ chúng ta giúp họ trong việc thanh luyện này.

Chúng ta dâng lễ cho người thân đã qua đời bởi vì chúng ta tin rằng điều này có một hiệu quả chắc chắn nào đó. Nó giúp họ được thanh luyện, được đổi mới. Khi cầu nguyện cho một người quá cố, chúng ta trợ giúp họ trong tiến trình thanh luyện trên đường đến thiên đàng. Đây là cách mà chúng ta có thể biểu lộ tình yêu của mình dành cho họ.

Lễ an táng là cơ hội để nói lời tạm biệt và để cử hành cuộc sống của người mà chúng ta yêu mến. Nhưng còn hơn nữa. Đây là cơ hội để thờ phượng và tạ ơn Người vì lòng thương xót vô biên của Người, để công bố và canh tân đức tin của chúng ta trong Chúa Giêsu, và để dâng hiến hy lễ thánh hiến để nhờ đó người quá cố sẽ nhận được hồng ân tha tội của Chúa.

Lm FX Nguyễn Văn Tuyết